首页    期刊浏览 2024年09月20日 星期五
登录注册

文章基本信息

  • 标题:DEVİNİMSEL YÖNLERİYLE: ORTA ASYA TÜRKLERİ NDE CAMBI ATIŞ
  • 本地全文:下载
  • 作者:Mehmet TÜRKMEN
  • 期刊名称:Journal of International Social Research
  • 印刷版ISSN:1307-9581
  • 出版年度:2019
  • 卷号:12
  • 期号:66
  • 页码:1391-1398
  • DOI:10.17719/jisr.2019.3678
  • 出版社:Journal of International Social Research
  • 摘要:Bu çalışmada, Türk halkları spor kültüründe baş değeri olan okçuluk, atıcılık, güreş sporlarından ilk ikisinin bileşiminden meydana gelmiş, kadim bir atlı spor olan ‘cambı atmay’ incelenecektir. Eski Çin ve eski Türk topluluklarının Asya coğrafyasında para yerine kullandıkları gümüş külçeye ‘cambı’ denir. Atın kuyruk kılına bağlan bu gümüş, 3-5 metre yükseklikte bir direğe asılır, atını dörtnala süren binici, 30-35 metreden okuyla gümüşün bağlı olduğu kılı vurması ve gümüşü yere düşürmesi hedeflenir ki, bu eyleme “cambı atmay” oyunu denir. Kırgızlar’ın ‘cambı atmay’, Kazakların ‘Jambu atu’, Özbek ve Uygurlar’ın ‘altın kabak’, Taciklerin ‘kabak’ dedikleri bu spor, son yüzyılda devinim geçirmiştir. Kırgızların Türk halkları içerisinde en köklü tarihe ve zengin bir geleneğe sahip oldukları için, ‘cambı atmay’ oyunu, bu araştırmanın merkezine alındı. Orta Asya Türk halkları coğrafyasıyla sınırlandırıldı. Çalışmada, cambı atışın devinimsel yönlerini, bu arada küreselleşmenin getirdiği girdiler veya milli niteliklerinden çıktıları ne oldu? Günümüzdeki durumu nedir? Gibi sorulara yanıt aramak amaçlanmıştır. Çalışmada niteliksel yaklaşım içinde yer alan modellerden betimsel tanımlama ve karşılaştırma yöntemi kullanıldı. Tanımlanmış tarzıyla oyun, XX. Yüzyılın ortalarına kadar oynanmıştır. 1950-1991 yılları arasında oyunda ok yerine ateşli silah kullanılmış, bu tarihten sonra tekrar ok ile atışlara dönülmüştür. Ancak hedefe cambı yerine modern ok putaları veya geyik resmi çizilerek puta yerine konulmuştur. Kazakistan 2016’da ‘Jambu atu’ adıyla UNESCO somut olmayan kültürel miraslar listesine dahil ettirmiştir. Şimdilerde mütevazi bir şekilde varlığını sürdürmektedir.
  • 关键词:Orta Asya; Devinim; Türk Halkları; Atlı Okçuluk.
国家哲学社会科学文献中心版权所有