摘要:Siyer, genel manada Hz. Peygamber’in hayatı ve şahsiyeti etrafında cereyan eden hadiseleri konu alan eserler bütünüdür. Menşei itibariyle Arap edebiyatından teşekkül eden siyer, zamanla İran ve Türk edebiyatlarında da mühim bir yer teşkil etmiştir. Müslüman toplumlar için Hz. Peygamber, Kur’ân-ı Kerîm’in de etkisiyle örnek bir şahsiyet olarak ön plana çıkmıştır. Bu durum Hz. Peygamber’in hayatının gelecek nesillere aktarılması, yaşantısının kayıt altına alınması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Türklerin İslâmiyet’i kabulüyle hemen her alanda olduğu gibi edebiyat, kültür ve sanat dallarında da pek çok faaliyet kendisini göstermiştir. Türkler, yeni dinin getirmiş olduğu hükümleri, Hz. Peygamber’i tam manasıyla tanımak istemeleri, O’nun manevî şahsiyetini öğrenme gayretleri onları sözlü ve yazılı kaynaklara yöneltmiştir. Yazılı kaynakların başında gelen siyer, artık Arap edebiyatından Türk edebiyatına tercüme vasıtasıyla daha sonra telif faaliyetleriyle geniş ölçüde edebî alanda yaygınlık kazanmıştır. Nitekim Türk-İslâm edebiyatı sahasında bu mevzuda birçok önemli eser tercüme edilmiş; telif mahiyette edebî ürünler yazılagelmiştir. Bu makalede, siyerin manası, megâzî ilmiyle münasebeti, kısaca tarihî seyri ve Türk edebiyatındaki yeri mevzu bahis edilecektir. Bunun yanı sıra Yusuf Ziyâ Yozgadî’nin hayatı ve şahsiyeti; söz konusu eseri Mir’ât-ı Muhammediyye ve Menâkıb-ı Ahmediyye şekil ve muhteva açısından incelenecektir.
关键词:Türk-İslâm Edebiyatı; Siyer; Hz;Peygamber; Yusuf Ziyâ Yozgadî; Mir’ât-ı Muhammediyye ve Menâkıb-ı Ahmediyye