摘要：Dosadašnja istraživanja autora pokazala su da je transformirano tkivo hrena (Armoracia lapathifolia Gilib.), nakon infekcije bakterijom A. tumefaciens, razvilo dvije morfološki različite linije tumorskog tkiva. Jedna je linija rasla kao potpuno neorganizirano tumorsko tkivo, a druga kao djelomično organizirani teratogeni tumor s malformiranim hiperhidriranim izdancima (teratomska linija), ali bez mogućnosti regeneriranja biljke normalnih morfoloških karakteristika. Budući da bi povećana proizvodnja reaktivnih oblika kisika mogla uzrokovati promjenu morfoloških karakteristika, u ovom je radu istraživan mogući utjecaj kisika na dediferencijaciju i hiperhidriranost u potpuno neorganiziranom tumorskom tkivu i teratomskoj liniji. Uspoređujući povećane vrijednosti malondialdehida i proteinskih karbonila u potpuno neorganiziranom tumorskom tkivu i teratomskoj liniji s onima u listu hrena, uočena je pojava oksidacijskog stresa iako je izmjeren manji udjel H2O2. Aktivnost lipoksigenaze povećana je u teratomskoj liniji, a još više u potpuno neorganiziranom tumorskom tkivu, što pokazuje da bi peroksidacija masnih kiselina ovisna o aktivnosti lipoksigenaze mogla biti jedan od uzroka oksidacijskoga stresa. Štoviše, u transformiranim je tkivima za razliku od lista uočena bitno veća aktivnost peroksidaze i askorbat peroksidaze te veći broj njihovih izoenzima. S druge strane, izmjerena je kudikamo manja aktivnost superoksid dismutaze, s obzirom na smanjeni udjel H2O2. Veća aktivnost katalaze u listu i teratomskoj liniji povezana je s ulogom katalaze u rastu i diferencijaciji. Dobiveni rezultati potvrđuju prisutnost oksidacijskog stresa u dediferenciranim i hiperhidriranim tumorskim tkivima hrena, odnosno da je oksidacijski stres posljedica nesposobnosti teratomske linije da regenerira biljke normalne morfologije.
关键词：antioksidacijski enzimi; hren; izoenzimi; oksidacijski stres; kultura tkiva; tumor
