摘要：Na presente contribución estúdanse diferentes fenómenos sintácticos en proceso de mudanza en galego como soporte (obviamente moi parcial e aproximativo) dun modelo posible de explicación do sentido do cambio lingüístico en sintaxe. Asúmese a idea de que a natureza e difusión dos cambios que atinxen ás construcións gramaticais son distintos aos que atinxen á compoñente fónica da lingua. A partir de aí, sostense a hipótese de que os sistemas lingüísticos evolúen, na confi guración da súa morfosintaxe, movidos por unha tensión dialéctica entre as bondades da formalización rigorosa do código gramatical —gramaticalización como proceso de institucionalización, que permite superar limitacións e ambigüidades inherentes ao acto comunicativo— e vantaxes da máis laxa codifi cación pragmática—moi versátil á hora de modular o texto para axeitalo ás características inestables do contexto. En apoio desta hipótese preséntanse evidencias empíricas de fenómenos variacionais en curso no galego, basicamente referentes á concordancia, á marca de caso (nomeadamente ao uso da prep. a con OD e a certos efectos colaterais na expansión do OI) ou á evolución das formas de expresión da futuridade.
其他摘要：This paper looks at various Galician syntactic phenomena undergoing change in order to support (albeit only partially and inconclusively) a possible model to explain the direction of linguistic change in syntax. It is assumed that the nature and spread of changes involving grammatical constructions is distinct from that involving the language’s sound component. On that basis, the hypothesis adopted is that the evolution of linguistic systems, as regards their morphosyntactic makeup, is driven by a dialectical tension between the benefi ts of a rigorous formalisation of the grammatical code—grammaticalisation as an institutionalisation process whereby the limitations and ambiguities inherent to the speech act can be overcome— and the advantages of a vaguer pragmatic codifi cation that provides more versatility for modulating a text to adapt it to unstable contextual characteristics. To support this hypothesis, empirical evidence is given for ongoing phenomena of variation in Galician chiefly relating to agreement, case marking (namely the use of the preposition a with the DO and certain collateral effects on the expansion of the IO), and changes in the forms of expressions of the future.
关键词：Sintaxe; cambio lingüístico; gramaticalización; galego; concordancia; marca de caso; expresión da futuridade.
其他关键词：Syntax; language change; grammaticalization; Galician; agreement; case marking; future.
