摘要：Racionalnost je prepoznata kao jedna od glavnih tema u opusu Maxa Webera. Znanstvenici koji su se bavili ovom temom često su umanjivali važnost njegovog polimorfnog karaktera. Ovaj članak obuhvaća sveukupno Weberovo korištenje riječi “racionalnost” i “racionalizacija” u knjizi Privreda i društvo te u knjizi Sociologija religije. Weber je identi& cirao i usporedio četiri tipa racionalnosti: praktičnu, teorijsku, supstantivnu i formalnu racionalnost. Samo “etički supstantivna racionalnost” uvodi metodičke načine življenja. Sva četiri tipa racionalnosti postaju očita u mnoštvu procesa racionalizacije koji su prisutni u svim sociološkim i civilizacijskim procesima. Dugoročni procesi racionalizacije svoje uporište imaju u vrijednostima, ne interesima. Dominantnost praktičnih, teorijskih i formalnih procesa racionalnosti, u modernim zapadnjačkim društvima, ukazuje na ogromne posljedice koje ti procesi imaju na tip ljudi koji će najvjerojatnije živjeti u takvim društvima.
